İçeriğe atla

Elizabeth Holloway Marston

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Elizabeth Holloway Marston
Elizabeth Holloway Marston
DoğumSarah Elizabeth Holloway
20 Şubat 1893, Man Adası
Ölüm27 Mart 1993 (100 yaşında), Bethel,Connecticut, ABD
EğitimMount Holyoke Koleji, Boston Üniversitesi, Harvard Üniversitesi
MeslekEditör, yazar, öğretim görevlisi
Tanınma nedeniWonder Woman'ın Yaratılışı
Sistolik Kan Basıncı Testi
EvlilikWilliam Moulton Marston
Partner(ler)Olive Byrne

Sarah Elizabeth Marston (20 Şubat 1893-27 Mart 1993),[1] Amerikalı avukat ve psikologdur.

Eşi William Moulton Marston ile birlikte yalan makinesinin öncülü olan sistolik kan basıncı ölçüm testini geliştiren kişi olarak tanınmıştır.[2][3]

Paliomorik bir ilişki yaşadıkları Olive Byrne ile birlikte eşi William Moulton Morston'un yarattığı Wonder Woman adlı popüler çizgi roman karakterine ilham veren kişi olduğu düşünülür.[2][4][5][6][7][8]

Çocukluk ve gençlik yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Elizabeth, Man Adası'nda doğdu. Babası, Amerikalı bir banka memuru olan William George Washington Holloway (ö.13 Şubat 1961), annesi Daisy adlı bir İngiliz'dir (ö.19 Temmuz 1945). Ailesinin Amerika Birleşik Devletleri'ne taşınması üzerine şehir merkezi Boston olan Massachusetts eyaletininde büyüdü. Geleneksel bir ev ortamında yetişti.[9] Takma ad olarak 'Sadie'yi kullanıyordu. Elizabeth, ilk adı olan Sarah ismi yerine göbek adı olan Elizabeth'i kullanmayı tercih etti.[6][10]

Kariyeri ve Ailesi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Elizabeth,psikoloji lisansını 1915'te Mount Holyoke Koleji'nden[2] ve hukuk lisans derecesini ise 1918'de Boston Üniversitesi'nden aldı.[6][11][12] O yıl Hukuk Fakütesi'nde mezun olan 3 kadın vardı ve bunlardan birisi de Elizabeth'di.[2]

1915'te William Moulton Morston ile evlenen Elizabeth, ilk doğumunu 35 yaşında yaptı. Sonrasında ise iş hayatının temposuna geri döndü.Uzun ve verimli kariyer hayatı,Elizabeth'e pek çok farklı türden görev icra etmesinde etkili olmuştur;ilk on dört Kongre'nin belgelerinin envanterini çıkardı. Farklı Amerikan Üniversitelerindeki,öğretim görevi hukuk,etik ve psikoloji alanıyla ilgiliydi. Ayrıca editör olarak da Encyclopædia Britannica ve McCall'sda çalıştı.Kocası ve C. Daly King ile 'Integrative Psychology' adlı ders kitabını yazdı. 1983'te Metropolitan Life Insurance'daki başkan yardımcılığı görevini 65 yaşına kadar sürdürdü.[2][4][13]

1920'lerin sonlarında Elizabeth,William ve William'ın Tufts Üniversitesi'nde ders verirken tanıştığı eski bir öğrencisi olan Olive Byrne çok eşli bir ilişki içerisinde yaşamaya başladılar.[13] Elizabeth'in Peter ve Olive Ann adında iki çocuğu olurken,Olive Byrne de Donn ve Byrne'i dünyaya getirdi.William ve Elizabeth,Olive'in erkek çocuklarını yasal olarak evlat edinmeye karar verdiler, William'ın 1947'deki ölümünden sonra bile Olive ailedeki yerini korumaya devam etti.[2][4]

Elizabeth çalışırken Olive ise evde çocuklarla ilgileniyordu. Altmış beş yaşına kadar Metlife'da görevini sürdüren Elizabeth, Byrne'in tıp fakültesi ve Donn'ın da hukuk fakültesi masraflarını karşılayarak 4 çocuğun eğitim hayatına katkıda bulundu. Olive'in 1990'daki ölümüne kadar ortak bir yaşam alanı paylaşan Elizabeth ve Olive, bu açıdan çağdaş feminizmi somutlaştırmıştır.[2][4][14]

Sistolik kan basıncı testi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Elizabeth, Harvard Üniversitesi'nin kardeş okulu Radcliffe Koleji'nde yüksek lisans programına kaydolurken, eşi William o zamanlar sadece erkek öğrencilerin kayıtlı olduğu psikoloji doktora programına katıldı. Kan basıncı seviyesi ve aldatma arasındaki bağlılık ilişkisini, bir tez üzerinde William ile birlikte çalışmaları, onları yalan makinesi testinin temelindeki aldatmayı tespit etmeye yarayan sistolik kan basıncı testine ulaştırdı.[2]

1921'de Elizabeth, yüksek lisansını Radcliffe'de tamamlarken eşi William da doktorasını Harvard'dan aldı. William'ın yaptığı ilk çalışmalarında Elizabeth ile birlikte çalıştıkları kaydedilmese de bazı yazarlar Elizabeth için doğrudan veya dolaylı olarak kan basıncı/aldatma araştırması ile ilgili yapmış olduğu çalışmalardan söz eder. 1938'de William tarafından yayınlanan bir baskıda Elizabeth,yalan makinesi laboratuvarında çekilmiş 1920'li yıllara ait bir fotoğrafta görünmektedir.[2][15][16]

Wonder Woman

[değiştir | kaynağı değiştir]

The New York Times'ın 1992 tarihine ait 'Our Towns' makalesi, Elizabeth'in Wonder Woman'ın yaratılışına dahil olma durumunu tartıştı.

Kasabalarımız,Wonder Woman'ın gerçek annesinin asıl kimliğini ortaya koyar. O Elizabeth Holloway Marston.1000 yaşında değil;bu perşembe 99 oluyor [...] Savaş bulutlarının Avrupa'nın üstünde toplandığı karanlık bir gecede,Bay Marston, aynı zamanda psikolog olan eşine ve işbirlikçisine danıştı. O Superman gibi birini icat edecekti, sadece onun çıkardığı karakter sevginin gücü için Bam! Bum! kavga dövüşten feragat edip onun yerine küresel bir (psişik) devrime öncülük edebilirdi.Özgür ruhlu Elizabeth, bu süper kahramanın bir kadın olmasının daha iyi olacağını söyledi [...] Bu bağlamda Wonder Woman, Diane Prince kılığında kariyer odaklı Boston'lı bir kadın olarak Marstonların kenar mahallesindeki bir çalışma olarak ortaya çıktı. Bu esnada Wonder Woman'ın annesi Conneticut'a ait küçük bir kasabada, savaş sonrası yapılan konutlarda yaşayan emekli editör bir kadın kılığına bürünmüştür [...][6]

1993 tarihli ölüm ilanında, Wonder Woman'ın gelişimine katkıda bulunduğu da belirtildi.[2][17] Lilian S. Robinson ise hem Olive Byrne'in hem de Elizabeth'in karakter için örnek teşkil ettiklerini öne sürdü.[18][19]

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Elizabeth,100.doğum günüden bir ay sonra 27 Mart 1993'te öldü.[20]

Filmde

[değiştir | kaynağı değiştir]

Elizabeth'in hayatı,'Professor Marston and The Wonder Woman'da tasvir edilmiştir.[21] Filmde,Elizabeth İngiliz aktris Rebecca Hall tarafından canlandırılmıştır.[20]

Asteroit

[değiştir | kaynağı değiştir]

Asteroit 101813'e Elizabeth Marston anısına onun adı verildi[22] Resmi adlandırma,25 Eylül 2018'de Minor Planer Center (M. P.C 111800) tarafından Olive Byrne 102234 Asteroid'in adlandırılmasıyla birlikte yayınlanmıştır.[23]

Çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Integrative Psychology: A Study of Unit Response by William Moulton Marston,C Daily King ve Elizabeth Holloway Marston,1931.

'Chalk Marks on the Gate', by Elizabeth Holloway;illus. Adolf Treidler;Woman's Home Companion,1924,January;pp 14–15,96

'Gift-Horse', by Elizabeth Holloway;illus. George Wright;Woman's Home Companion,1922,July;pp 22–23, 92-93

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Landrigan, Leslie (21 Şubat 2014). "The Liberated Wife Who Really Was Wonder Woman". New England Historical Society (İngilizce). 5 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h i j Lamb, Marguerite. "Who Was Wonder Woman? Long-Ago LAW Alumna Elizabeth Marston Was the Muse Who Gave Us a Superheroine", Boston University Alumni Magazine, Fall 2001.
  3. ^ Comm. to Review the Scientific Evidence on the Polygraph, Nat'l Research Council. The Polygraph and Lie Detection (2003).
  4. ^ a b c d Marston, Christie (October 20, 2017). "What 'Professor Marston' Misses About Wonder Woman's Origins (Guest Column)". The Hollywood Reporter. Retrieved October 21, 2017.
  5. ^ Alumni Spotlight: Elizabeth Holloway Marston (LAW '18)"
  6. ^ a b c d Malcolm, Andrew H. "OUR TOWNS; She's Behind the Match For That Man of Steel". The New York Times, February 18, 1992
  7. ^ Moon, Michael (March 12, 2012). Darger's Resources. Duke University Press. ISBN 978-0822351566.
  8. ^ Daniels, Les (2000). Wonder Woman: The complete History. Chronicle Books. ISBN 0-8118-2913-8
  9. ^ "Feminist Voices - Elizabeth Holloway Marston". Feminist Voices (İngilizce). 20 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  10. ^ Lepore, Jill (2015). The Secret History of Wonder Woman. New York: Vintage Books. p. 13. ISBN 978-0-385-35405-9.
  11. ^ "THE LAST AMAZON Wonder Woman returns", New Yorker, September 22, 2014.
  12. ^ Green, Hope. "Panel Recognizes Astral Advances of Women in Law", B.U. Bridge, vol 5, #31, April 19, 2002.
  13. ^ a b "Elizabeth Holloway Marston". Women In Comics Wiki (İngilizce). 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2023. 
  14. ^ Tim Hanley, Wonder Woman Unbound: The Curious History of the World's Most Famous Heroine, Chicago Review Press, 2014, pg. 12.
  15. ^ Marston, William Moulton. The Lie Detector Test (1938).
  16. ^ The Polygraph and Lie Detection (2003): Chapter: Appendix E: Historical Notes on the Modern Polygraph, nap.edu; accessed March 27, 2018.
  17. ^ "Elizabeth H. Marston, Inspiration for Wonder Woman, 100". The New York Times, April 3, 1993.
  18. ^ Glenn, Joshua. "Wonder-working power". Boston.com, April 14, 2004.
  19. ^ Pollitt, Katha. "Wonder Woman's Kinky Feminist Roots", Atlantic Monthly, October 14, 2014.
  20. ^ a b D'Alessandro, Anthony (September 15, 2017). "Annapurna To Release MGM's 'Death Wish' Over Thanksgiving; Sets October Date For 'Professor Marston & The Wonder Women'". Deadline.com. Retrieved September 15, 2017.
  21. ^ Wonder Woman creator biopic gets mysterious first teaser
  22. ^ 101813 Elizabethmarston (1999 JX7)". Minor Planet Center. Retrieved October 17, 2018.
  23. ^ "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. Retrieved October 17, 2018.

Dış Bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

"My Grandmother Was the Real-Life Wonder Woman (Guest Column)," The Hollywood Reporter, June 2, 2017.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Elizabeth_Holloway_Marston&oldid=33402721" sayfasından alınmıştır